Diverse bekende drugs vallen onder de Opiumwet. In de Opiumwet is een onderscheid gemaakt tussen harddrugs (lijst I) en softdrugs (lijst II). Het onderscheid heeft te maken met de gedachte dat sofdrugs minder risico’s voor de volksgezondheid met zich meebrengen. Het onderscheid tussen softdrugs en harddrugs is van belang voor de strafbaarheid en sanctie. De sanctie op overtreding van de Opiumwet in verband met harddrugs zal in de regel hoger uitvallen.

Voorbeelden van drugs die op lijst 1 staan (harddrugs) zijn hiervan zijn amfetamine of speed, cocaïne, heroïne, lsd, paddo’s en GHB.

Voorbeelden van drugs die op lijst 2 staan (softdrugs) zijn cannabis, hasjiesj (hasj), hennep, marihuana (Wiet) en khat.

In de Opiumwet worden diverse handelingen strafbaar gesteld, zoals:

drugs Nederland in- of uitvoeren, drugs aanwezig hebben, drugs telen, bereiden, vervaardigen, bewerken, verwerken, verkopen, afleveren, verstrekken of vervoeren.

In geval van het telen van niet meer dan 5 (hennep)planten wordt aangenomen dat sprake is van niet beroepsmatige of bedrijfsmatige teelt. Bij dit aantal wordt er vanuit gegaan dat de teelt uitsluitend voor eigen gebruik bedoeld is. Bij ontdekking zal de zaak geseponeerd worden. Wel dient de teler afstand te doen van de aangetroffen plantage van maximaal 5 planten.

Bij het aantreffen van een gebruikershoeveelheid van niet meer dan 0,5 gram harddrugs zal in beginsel eveneens strafvervolging uitblijven.